Αμαθούντα
 |
| Αμαθούντα |
Αρχαία πόλη και βασίλειο στα νότια παράλια της Κύπρου, πρωτεύουσα ομώνυμης επαρχίας κατά τη Ρωμαϊκή Εποχή, και έδρα ομώνυμης επισκοπής.
Διάφορες αρχαιολογικές ενδείξεις οδηγούν στην υπόθεση ότι η πόλη πρέπει να ιδρύθηκε κατά την Πρωτογεωμετρική Περίοδο, ενώ υπάρχουν και άλλες ενδείξεις ότι η γύρω τουλάχιστον περιοχή κατοικούνταν κατά τη Νεολιθική Εποχή και την Εποχή του Χαλκού.
 |
| Κίτιον |
Μέχρι πρόσφατα υπήρχε η εντύπωση ότι η πόλη του Κιτίου αποτελούσε κτίσμα Φοινίκων εποίκων εμπόρων, που ιδρύθηκε κατά τον 9ο π.Χ. αιώνα. Οι αρχαιολογικές όμως ανασκαφές που έγιναν κατά τα τελευταία χρόνια στον χώρο του αρχαίου Κιτίου (στην περιοχή όπου βρίσκεται η σημερινή πόλη της Λάρνακας) απέδειξαν ότι η ιστορία της πόλης είναι μακρύτερη τουλάχιστον κατά τέσσερις αιώνες και η πρώτη ακμή της συμπίπτει χρονικά με τον εποικισμό της Κύπρου από τους Αχαιούς.
 |
| Κούριο |
Κατά την Αρχαιότητα το Κούριο αποτελούσε μια από τις σημαντικές πόλεις-βασίλεια της Κύπρου. Η ιστορία της πόλης του Κουρίου είναι μεγάλη, ξεκινάει από τον 13ο π.Χ. αιώνα και φτάνει στον 7ο μ.Χ. αιώνα. Η αρχαιολογική έρευνα και τα ανασκαφικά δεδομένα αποδεικνύουν ότι η ευρύτερη περιοχή γύρω από τον σημερινό χώρο του Κουρίου κατοικούνταν από τα αρχαιότατα χρόνια. Οι κυριότεροι αρχαιολογικοί χώροι γύρω από το Κούριο είναι:
- Ο νεολιθικός συνοικισμός στη Σωτήρα, που χρονολογείται στη Νεολιθική II περίοδο (3500-3000 π.Χ.).
- Ο προϊστορικός συνοικισμός στην Ερήμη, που χρονολογείται στη Χαλκολιθική Ι περίοδο (3000-2500 π.Χ.).
- Το νεκροταφείο και τα οικιακά κατάλοιπα στην Επισκοπή - Φανερωμένη, που χρονολογούνται στις περιόδους της Πρώιμης και Μέσης Χαλκοκρατίας (2500-1900, 1900-1600 π.Χ.).
- Ο συνοικισμός και το νεκροταφείο στην Επισκοπή -Παμπούλα, που χρονολογούνται στην Τελευταία εποχή του Χαλκού (1600-1050 π.Χ.). Το εκτενές νεκροταφείο στην Επισκοπή - Καλορίζικη, της Κυπρο-Γεωμετρικής περιόδου (1050-750 π.Χ.) και αργότερα.
Σόλοι
 |
| Σόλοι |
Κατά την Αρχαιότητα οι Σόλοι ήταν μια από τις πιο σημαντικές πόλεις-βασίλεια της Κύπρου. Η πόλη είναι κτισμένη
σε θαυμάσια τοποθεσία στη βόρεια ακτή της Κύπρου, στο δυτικό άκρο του κόλπου της Μόρφου, είχε αναπτύξει ιδιαίτερους δεσμούς με τον αρχαίο ελληνικό κόσμο. Σύμφωνα μάλιστα και προς την παράδοση, ονομάστηκε
έτσι προς τιμήν του μεγάλου Αθηναίου σοφού Σόλωνος, ενώ το προηγούμενο όνομα της ήταν Αίπεια.
Αρχαία πόλη με την ίδια ακριβώς ονομασία, Σόλοι, υπήρχε και στην Κιλικία της Μικράς Ασίας. Ήταν επίσης πόλη παραθαλάσσια και βρισκόταν βόρεια ακριβώς από το ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα. Οι κάτοικοι των δυο αυτών πόλεων, προκειμένου να ξεχωρίζουν, είχαν υιοθετήσει διαφορετικές εθνικές ονομασίες. Συγκεκριμένα, οι καταγόμενοι ή και κατοικούντες στους Σόλους της Κύπρου ονομάζονταν Σόλιοι, κι οι άλλοι Σολείς. Την διευκρίνιση παραδίδει ο Διογένης Λαέρτιος, που λέγει ότι τους Σόλους της Κιλικίας έκτισε ο Αθηναίος Σόλων.
Ιδάλιον
 |
| Ιδάλιον |
Το Ιδάλιον ήταν αρχαία πόλη- βασίλειο της Κύπρου, που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού χωριού Δάλι, νότια του ποταμού Γιαλιά, 20 χμ. περίπου νότια της Λευκωσίας. Σύμφωνα προς αρχαία παράδοση, το Ιδάλιον κτίστηκε από τον Χαλκάνορα ή Χαλκήνορα, ήρωα του Τρωικού πολέμου, ή κατ' άλλους, ήρωα της Αργοναυτικής εκστρατείας. Στην αρχαία παράδοση, το βασίλειο του Ιδαλίου ήταν ένα από τα βασίλεια της Κύπρου που ιδρύθηκαν από ήρωες Αχαιούς, μετά τα Τρωικά.
 |
| Ταμασσός |
Η Ταμασσός
(ή και Ταμασός) ήταν σημαντική αρχαία πόλη-βασίλειο της Κύπρου. Βρισκόταν στο κεντρικό
τμήμα του νησιού, στην περιοχή του σημερινού
χωριού Πολιτικό, γύρω στα 21 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά
της Λευκωσίας. Η πόλη γνώρισε ακμή κυρίως λόγω εκμετάλλευσης των μεταλλείων της περιοχής της, αλλά επέζησε και μετά το τέλος της Αρχαιότητας.
Σ' αντίθεση
προς τις άλλες σημαντικές
αρχαίες πόλεις-βασίλεια της Κύπρου, δεν σώζεται οποιαδήποτε αρχαία παράδοση για ίδρυση της Ταμασσού
από κάποιον επώνυμο ήρωα. Γενικότερα, δεν γνωρίζουμε πότε και από ποιους ιδρύθηκε η πόλη της Ταμασσού.
Όπως και δεν γνωρίζουμε,
ακόμη, πολλά για τη μακρά ιστορική της πορεία. Οι μελλοντικές
ανασκαφικές
αρχαιολογικές έρευνες στον χώρο της πόλης θα ρίξουν περισσότερο φως.
 |
| Παλαίπαφος |
Ονομασία της αρχαίας Πάφου, που βρισκόταν στην περιοχή του σημερινού χωριού Κούκλια. Η ονομασία
αυτή δόθηκε για να ξεχωρίζει η πόλη από τη Νέαν Πάφον που είχε κτιστεί στο τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα στην τοποθεσία της σημερινής
Κάτω Πάφου.
Ο αρχαιολογικός χώρος, από τον Σεπτέμβριο του 1980 έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
Η πιο χαρακτηριστική εικόνα του σημερινού αρχαιολογικού χώρου είναι το ιερό της Αφροδίτης που ήταν το κέντρο για θρησκευτικά ζητήματα, ενώ παράλληλα κατείχε τον έλεγχο της κοπής χάλκινων νομισμάτων σ’ ολόκληρο το νησί. Εδώ ο επισκέπτης μπορεί να δει τον Ιερό Ναό Αφροδίτης, πολύχρωμα ψηφιδωτά που διηγούνται ιστορίες χιλετιών, νεκροπόλεις, όπως ο βασιλικός τάφος της Ύστερης Κλασσικής περιόδου κ.ά.
Μάριον
 |
| Μάριον |
Κατά την Αρχαιότητα το Μάριον ήταν μια από τις σημαντικές πόλεις - βασίλεια της Κύπρου. Βρισκόταν στη δυτική Κύπρο, στη σημερινή επαρχία Πάφου, και συγκεκριμένα στον κόλπο της Χρυσοχούς, στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η Πόλη Χρυσοχούς. Ήταν ένα από τα αρχαία κυπριακά βασίλεια που ιδρύθηκαν μετά την άφιξη των Αχαιών και που διατηρήθηκαν μέχρι τα τέλη του 4ου π.Χ. αιώνα, οπότε καταργήθηκε ο θεσμός των βασιλείων από τον Πτολεμαίο Α'.
Κατά τα Ελληνιστικά χρόνια το Μάριον είχε μετονομασθεί σε Αρσινόην, ύστερα από καταστροφή και ανοικοδόμησή του. Ήταν η μια από τις τρεις συνολικά πόλεις της Κύπρου που έφεραν την ονομασία αυτή, προς τιμήν της θεοποιημένης βασίλισσας της Αιγύπτου και της Κύπρου Αρσινόης Β ', της περιβόητης κόρης του Πτολεμαίου Α' Σωτήρος.
